Свесно или несвесно?! Пропуштени можности и повторливи грешки

Ромската заедница во Северна Македонија, иако е една од најмаргинализираните групи во општеството, има значителен политички потенцијал.

Сепак, ромските политички партии, наместо да бидат вистински застапници за подобрување на животот на својата заедница, често паѓаат во замка на клиентелизам, внатрешни борби и опортунистички сојузи.

Во продолжение, ќе анализираме зошто овие партии не успеваат да ги исполнат очекувањата на заедницата и кои се клучните причини за нивната слабост.

Зависност од доминантните партии

Една од најголемите слабости на ромските политички партии е нивната постојана зависност од доминантните политички актери, како што се СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ. Ромските партии редовно влегуваат во коалиции со овие партии, најчесто во замена за мали концесии, како што се неколку позиции во локалната или централната власт. Наместо да преговараат за долгорочни решенија за проблемите на Ромите, лидерите често се задоволуваат со лични привилегии или симболични функции.

Оваа стратегија создава перцепција дека ромските политичари се „алатка“ во рацете на доминантните партии, наместо автономни актери кои се борат за вистинските интереси на заедницата.

Недостиг на визија и конкретни политики

Ромските партии често ги водат краткорочни цели, без јасна визија за подобрување на социо-економската состојба на Ромите. Наместо да понудат одржливи политики за образование, здравство, домување или вработување, овие партии се фокусираат на симболична политика која не носи вистински промени. Оваа ситуација создава разочарување кај ромската заедница, која веќе се чувствува запоставена и искористена.

Ромските партии често ги водат краткорочни цели, без јасна визија за подобрување на социо-економската состојба на Ромите. Наместо да понудат одржливи политики за образование, здравство, домување или вработување, овие партии се фокусираат на симболична политика која не носи вистински промени. Оваа ситуација создава разочарување кај ромската заедница, која веќе се чувствува запоставена и искористена.

Внатрешни поделби и неединство

Фрагментацијата е еден од најголемите проблеми на ромските политички партии. Борбите за лидерски позиции, идеолошките несогласувања и личните амбиции резултираат со создавање нови партии или движења кои дополнително ја слабат ромската политичка сцена. Ова не само што ја намалува нивната моќ за преговарање, туку и ја деморализира ромската заедница, која го губи доверението во своите претставници.

Клиентелизам и корупција

Една од најчестите критики кон ромските политички лидери е нивната наклонетост кон клиентелизам, непотизам и корупција. Наместо да се борат за колективниот интерес, многу лидери се обвинети за користење на својата позиција за лична добивка. Ова го влошува веќе лошиот имиџ на ромските партии и дополнително ја зголемува недовербата на заедницата кон политичкиот процес.

Пропуштени можности за младите генерации

Младите Роми, кои можат да донесат нова енергија и идеи, се често игнорирани од страна на партиските елити. Наместо да се инвестира во нивната едукација и политичко учество, ромските партии остануваат доминирани од истите лица кои ја обликуваат политиката веќе со децении. Оваа стагнација го спречува развојот на нови лидери кои би можеле да донесат промени.

Консеквенции за заедницата

Оваа комбинација од опортунистички сојузи, корупција и недостаток на визија има катастрофални последици за ромската заедница. Наместо да видат напредок, Ромите остануваат заробени во круг на сиромаштија, дискриминација и социјална изолација. Во меѓувреме, нивните политички претставници ја губат можноста да го искористат политичкиот систем за вистинска промена.

Што е потребно за промена?

1. Јасна визија и стратегија: Ромските партии треба да развијат долгорочна политичка програма која се фокусира на реални проблеми, како што се образованието, вработувањето и домувањето.
2. Единство: Внатрешните поделби мора да се надминат преку создавање на заедничка платформа која ќе ги обедини сите ромски партии.
3. Нова генерација на лидери: Младите Роми треба да добијат поголема поддршка и можности за учество во политиката.
4. Независност од доминантните партии: Наместо да бидат продолжена рака на големите партии, ромските лидери треба да се позиционираат како независни актери кои преговараат за колективниот интерес на заедницата.

Ромските политички партии во Северна Македонија имаат историска одговорност да ја застапуваат и подобрат состојбата на својата заедница. Но, наместо да бидат двигатели на промени, тие често ги повторуваат истите грешки кои ја продлабочуваат маргинализацијата на Ромите. Без сериозна самокритика и реформски напори, овие партии ризикуваат да станат ирелевантни во политичкиот пејзаж. Време е ромската заедница да бара одговорност од своите лидери и да се бори за политичка претставеност која вистински ги одразува нејзините интереси.