Соопштение на ИРУ до ЕУ

До

Европскиот Парламент

Советот на Европа

Европската Комисија

Г-ѓа Роберта Мецола
Претседателка на Европскиот Парламент

Г-дин Антонио Кошта
Претседател на Европскиот Совет

Г-ѓа Урсула фон дер Лајен
Претседателка на Европската Комисија

C О О П Ш Т Е Н И Е

ОД МЕЃУНАРОДНАТА РОМСКА УНИЈА (IRU) И НЕЈЗИНИТЕ ПАРТНЕРИ

ИНИЦИЈАТИВА ЗА АНГАЖИРАЊЕ НА РОМСКИ ПРЕВЕДУВАЧИ
НА МЕЃУНАРОДНИ НАСТАНИ

На „Самитот на ромските лидери од ЕУ и Западен Балкан – Поглед на политиката на ЕУ за Ромите: од локално до глобално“, одржан од 15 до 17 ноември 2024 година во Будимпешта, Унгарија, беше истакнато значењето на ромскиот јазик и неговата интеграција на различни нивоа. Како резултат на овие дискусии, произлезе иницијатива за создавање на документ – Соопштение, насочено кон Иницијативата за Ангажирање на Ромски Преведувачи на Меѓународни Настани.

Со цел да се обезбеди интеграција и еднаквост на ромската заедница на меѓународните настани, ангажирањето на квалификувани ромски преведувачи е од суштинско значење. Оваа иницијатива ќе овозможи еднаков пристап до информации и учество, ќе го поттикне културниот размена и зајакнување на заедницата. Меѓународната Ромска Унија (IRU) упатува апел до сите организатори на настани на ниво на Европската Унија и националните нивоа да ја поддржат оваа иницијатива и да обезбедат услови за еднаква средина за ромската заедница.

Ромите се најголемото етничко малцинство во ЕУ, со број од околу 10-12 милиони. Повеќето Роми кои живеат во Европската Унија се граѓани на држава-членка на ЕУ, а со тоа и граѓани на Унијата. Ромскиот јазик е меѓународен јазик што го зборуваат најмалку 3.5 милиони европски Роми – според некои извештаи и повеќе. Ромскиот јазик е разновиден, со над 60 различни дијалекти во Европа. Повеќето ромски племиња во Европа можат да се разберат меѓу себе.

Моментално, ЕУ има 24 службени јазици: бугарски, хрватски, чешки, дански, холандски, англиски, естонски, фински, француски, германски, грчки, унгарски, ирски, италијански, латвиски, литвански, малтешки, полски, португалски, романски, словачки, словенечки, шпански и шведски.

Предлагаме, покрај овие јазици, ромскиот јазик (ловарски, калдерашки, џамбашки, арлиски) да биде воведен во ЕУ за да се обезбеди инклузија и еднаков пристап до информации на европското ромско малцинство; како прв чекор, предлагаме употреба на обучени ромски преведувачи на настани во ЕУ.

Предлагаме висококвалитетни ромски јазични преведувачи да бидат ангажирани за настани, а документите за состаноците да се преведуваат на ромски јазик каде што е можно. Затоа, предлагаме ЕУ да ангажира ромски јазични преведувачи (на ниво AD 5). Главната задача на преведувачите и толкувачите е да обезбедат висококвалитетни преводи и толкувања, како и други јазични услуги. Обврските може да вклучуваат преведување и толкување, коректура, уредување, справување со прашања за јазичен квалитет и терминолошка работа. Предлагаме ЕУ да ангажира и коректори/проверувачи за ромски јазик.

Ни се потребни ромски преведувачи и толкувачи со:

1. Високи јазични вештини и познавање на ромската култура
2. Професионално образование и искуство (квалификација за конференциски преведувач и универзитетска диплома претпочитани; искуство и континуирана едукација претпочитани)
3. Специјална експертиза во одредена област, како што се право, политика, економија или животна средина, претпочитани
4. Професионална етика, доверливост и непристрасност
5. Континуирана едукација и вмрежување

Нашите дополнителни оправдувања за да се обезбеди квалитет на процесот на вработување на ромски преведувачи и толкувачи:

ВАЖНОСТА НА АНГАЖИРАЊЕТО НА РОМСКИ ПРЕВЕДУВАЧИ

Обезбедување на квалитет на преводот:

• Точно и соодветно пренесување на информациите.
• Претставување на учесниците и нивните идеи без јазични бариери.

…

Со почит,
Зоран Димов
Претседател на Меѓународната Ромска Унија (IRU)