mai 22, 2025

РОМА ЊУС МК

Не може секогаш да се согласуваме со нив, понекогаш мора да бидеме против.

E = mc²: Една равенка за разбирање на политиката кон Ромите

Познатата равенка на Ајнштајн E = mc² ја симболизира врската помеѓу енергијата, масата и брзината на светлината. Но, што ако ја примениме оваа равенка за да ја разбереме политиката кон Ромите? Што ако не ја гледаме како физички закон, туку како метафора за тежината на дискриминацијата, брзината на политичките одлуки и енергијата што би можеле да ја ослободиме за да ги промениме работите?

M како маса на предрасудите

Децении наназад, Ромите се перципираат како „маса“ што треба да се исфрли. Јавните политики постојано ги иселуваат, без да се обидат да ги разберат реалностите на оваа заедница. Но, оваа маса не е хомогена: таа се состои од индивидуи со различни животни патишта, аспирации и пред сè, желба за интеграција доколку им се дадат вистинските можности.

C како брзина на неправдите

Брзината со која државата урива ромски населби добро ја илустрира динамиката на одбивање. Од една страна, зборуваме за владеење на правото и еднаквост, но од друга, со молскавична брзина илјадници семејства се туркаат во уште поголема несигурност и сиромаштија. Колку повеќе се зголемува оваа брзина на исклучување (), толку поголеми се штетните последици: губење на пристапот до образование, социјална изолација, зголемување на маргинализацијата.

E како енергија што се троши… или што може да се искористи

Ако ја примениме E = mc² на јавните политики, треба да се запрашаме: каква енергија трошиме за да ги одбиеме, исклучиме и направиме невидливи овие луѓе? Истата таа енергија би можела да биде искористена за градење решенија: пристапни домови, образование, инклузивни програми за вработување.

Зашто равенката функционира во двата правци: со вистинска политичка волја и посветеност, можеме да создадеме енергија на инклузија што ќе биде далеку посилна од енергијата на одбивањето.

Ако Ајнштајн нè научи нешто, тоа е дека дури и мала количина на маса може да произведе огромна сила. На нас останува да ја примениме оваа логика и од неколку искрени напори да создадеме експлозија на правда и еднаквост.