Ако Ромите си заминат, Македонија ќе изгуби повеќе од што мисли !

Во време кога Македонија се бори со сериозни демографски и економски предизвици, едно прашање ретко се поставува: што ако ромската заедница масовно емигрира кон Западот, како што веќе тоа го прават многу млади од другите етнички групи? Одговорот е едноставен, но застрашувачки – Македонија би претрпела сериозен демографски, економски и културен шок.

Ромите, последната млада сила на Македонија

Според сите достапни податоци, ромската заедница има највисок наталитет во земјава. Додека македонската и албанската популација старее и се намалува, бројот на млади Роми останува релативно стабилен. Училиштата во многу општини денес имаат сè повеќе ученици од ромско потекло, тие се фактички подмладокот на нацијата.

Но, што ако и тие почнат масовно да заминуваат? Тоа би значело празни училишта, сè помалку работоспособна младина и целосна демографска ерозија. Македонија, која веќе се соочува со еден од највисоките стапки на иселување во Европа, тогаш навистина би влегла во критична демографска фаза.

Од маргина, до економски двигател

Постоечката перцепција за ромската заедница како економски пасивна е погрешна и опасна. Да, многу Роми работат во неформалната економија, но тие работат. Од собирачи на отпад, преку улични музичари, до сезонски работници и занаетчии, тие прават да функционираат цели микро-системи кои никогаш не влегуваат во БДП статистиките.

Со вистинска поддршка, образование, обуки, вклучување во формалната економија, државата би можела да го мобилизира овој невидлив трудов капитал. Тоа би значело зголемени даночни приходи, нови мали бизниси, намален социјален товар и пораст на локалната економија, особено во најсиромашните општини.

Паметна држава инвестира во сите граѓани

Инвестирањето во ромската заедница не е „социјален трошок“, тоа е стратешка инвестиција во човечки капитал. Младо население значи потенцијал за развој, но само ако му се дадат алатки: образование, здравствена заштита, достоинствени услови за живот, шанси за работа.

Истовремено, подобрувањето на состојбата на Ромите е и тест за зрелоста на македонското општество, дали навистина веруваме во еднаквост, мултикултурност и европски вредности, или тоа останува само декларација пред ЕУ.

Што губи државата ако не инвестира во Ромите?

• Подмладена работна сила
• Поголем БДП и буџетски приходи
• Намалена сиромаштија и социјална зависност
• Разој на запоставени општини
• Засилен кредибилитет во европските интеграции

Ромската заедница не е товар. Таа е шанса. Шанса за Македонија да покаже дека знае да гледа напред. Шанса да се стабилизира економски, да ја сочува својата демографија и да стане по фер и поцврсто општество.

Ако Ромите заминат, нема само да се изгубат луѓе, ќе се изгуби иднината. Ако, пак, останат и се чувствуваат вреднувани, целата држава добива.

И можеби токму таа одлука, да не ги занемарите, туку да ги зајакнете, ќе биде моментот кога Македонија ќе почне навистина да гради стабилност одвнатре.