Во едно општество што си го вика себе „демократско“, доволно е само една група да почне да станува економски независна – и одеднаш системот покажува вистинско лице. Кога станува збор за Ромите, токму тоа лице е полно со страв, лицемерие и отворена блокада.
Да бидеме брутално искрени: државите не сакаат Ромите да бидат економски стабилни.
Не затоа што не можат. Туку затоа што не им одговара.
Економски стабилен Ром не може да се купи
Стабилен Ром со работа, приход, диплома и самодоверба не гласа за брашно. Не стои во редица пред партиски штаб за социјален пакет. Не молчи кога му ги газат правата. Е токму тој човек го плаши политичкиот систем, затоа што е непоткуплив, критички и свесен.
Политичарите знаат: економски независен Ром значи политички непослушен Ром. А тоа е проблем.
Институциите не се неспособни – тие се соучесници
Колку пати сме слушнале за „стратегии“, „акциски планови“, „ЕУ-фондови за инклузија“? И каде се резултатите? Системски се толерира дискриминација при вработување, образовен отпад, затворен пазар за ромската работна сила. Ова не е случајност, ова е избор.
Секоја држава што го игнорира ромскиот потенцијал, но во исто време увезува работници од странство, свесно го одбива сопствениот народ. Тоа не е пропуст – тоа е расизам во костум.
Наместо увоз инвестирај дома!
Во услови кога економијата вика дека нема доволно работници, а политиката увезува, се поставува очигледно прашање:
Зошто ги увезувате, кога илјадници Роми во вашите градови се подготвени да работат,ако конечно престанете да ги игнорирате?
Наместо да фрлате пари на интеграција на странски работници, инвестирајте ги во обука, образование и пристап до вработување на ромската младина. Тие не бараат милостина него бараат фер шанса.
Системот не сака еднакви, сака покорни
Економската стабилност на Ромите ќе значи крај на вештачкиот монопол на политичката елита врз сиромаштијата. Ќе значи политички организирани Роми, силни заедници, сопствени медиуми, гласови кои не се плашат да кажат дека државата ги лаже.
И затоа ги блокираат. Не од незнаење – туку од страв.
Заклучок: Ако веќе нема хуманост, барем нека има разум
Колку уште години ќе трошите пари за интеграција што никогаш не ја сакате реално? Колку генерации ќе ги туркате во сиромаштија, само за да останат под контрола?
Ромите не се проблем. Проблемот сте вие, државата што ги одбива.
И не е прашањето дали Ромите ќе се издигнат. Прашањето е: ќе бидете ли дел од решението – или ќе останете дел од проблемот?
Повеќе артикли
Живот во страв: Колку е безбедно да се биде Ром на Балканот?
Ромската фондација за Европа ги покрена безбедносните импликации од антиромскиот расизам на средба со претседателот на Романија
Ако државите немаат место за Ромите во системот, како ние Ромите треба да си го направиме местото во системот