Фиктивна колумна: „Политичкиот Дедо Мраз дојде со нов услов: Роми во сите институции“

Оваа година, Политичкиот Дедо Мраз од Брисел остави неочекуван подарок под елката на Балканот: нов услов за членството на Северна Македонија во Европската унија.

И тоа не било каков услов – од сега, секоја јавна институција во земјата мора да има претставници од ромската заедница.

Идеја со благородна цел, но која наликува на подарок завиткан во убаво украсена кутија – изгледа прекрасно, додека не ја отвориш и не најдеш чорапи со дупки.

Подарок директно од „европската вреќа“

Институциите на Европската унија, верни на својата традиција на големи зборови и мали резултати, одлучија дека е време за акција. Најновиот извештај на Европската комисија, со наслов „Разновидноста е супер“, детално ја објаснува потребата од овој нов критериум. „Мораме да покажеме пример“, изјави еден анонимен комесар, пред тивко да додаде: „Па, барем тие. Кај нас уште не сме стигнале до таму.“ Агенцијата за основни права на ЕУ (FRA) ја поздрави оваа одлука. „Ромите се малцинство кое често се заборава“, истакнува во својот извештај. „Оваа иницијатива ќе ѝ помогне на Брисел да си купи чиста совест, додека истовремено ќе го одложи членството на Северна Македонија.“ Паметно, нели?

Титански предизвик: Ромите во бирократијата!

Да бидеме искрени, шансите Северна Македонија да ја спроведе оваа реформа се како елен (животно) да вози електрична санка. Јавните институции, веќе преоптоварени со барањата на ЕУ, сега ќе треба да се справуваат со квоти и забрзани обуки. „Ќе почнеме со тоа да ги научиме како да користат наши печати. На крајот на краиштата, тоа е сржта на нашиот систем“, се шегува еден локален функционер. Но, тоа не е сè: Брисел бара и гаранции. Ќе се создаде „Европска набљудувачка мисија за Ромите во институциите“ за да се осигура дека секоја канцеларија, општина и министерство ќе има барем еден Ром. Систем на казни е веќе предвиден за непослушните: без печати, нема субвенции.

Реакции од ромската заедница: „Конечно, ама што следно?“

Кај Ромите, оваа вест е прифатена со мешавина од изненадување и хумор. „Ќе добиеме канцеларии, но дали ќе има столчиња?“, се шегува еден локален претставник. Друг додава: „Среќни сме што сме дел од политичкиот циркус. Само не знаеме дали ќе бидеме акробати или кловнови.“ Некои активисти укажуваат на двојни стандарди. „Добро е што го бараат ова од Северна Македонија, но зошто ЕУ не го применува истиот принцип кај себе? Кога ќе ја видам застапеноста на Ромите во институциите на Франција или Германија, знам дека пред нас е долг пат.“

Елка преполна со украси, но гранките кршливи

Брисел се надева дека овој подарок ќе отвори пат за поширока интеграција на Ромите на Балканот. Но, некои експерти гледаат во тоа само политичка тактика. „Ова им овозможува да го одложат проширувањето, додека истовремено се фалат со својот ангажман за човекови права“, објаснува еден политички аналитичар. Во меѓувреме, европските институции ветуваат дека ќе ја следат имплементацијата на оваа реформа внимателно. Или од далеку, ако им се испречи „недостиг на ресурси“.

Кој се шегува со кого?

Додека Политичкиот Дедо Мраз продолжува да распределува услови, Македонците се прашуваат дали членството во Унијата не е само мираж. А Ромите, тие се подготвуваат за клучна улога во оваа бирократска претстава, надевајќи се дека ќе добијат нешто повеќе од празни ветувања. И за следниот Божиќ? Кој знае, можеби Брисел ќе побара и квоти за џуџиња во европските амбасади. На крајот на краиштата, и тие се потценети.

Среќен Божиќ ви посакувам со оваа фиктивна колумна, но никогаш не се знае можеби во блиска иднина ке биде и реален услов!?